4 rodzaje tworzyw plastikowych

Można pogubić się w ilości produkowanych tworzyw. Jest ich niesamowita ilość. W powszechnej świadomości są one nieprzyjazne środowisku naturalnemu. Jednak czy rzeczywiście tak jest? Czy wszystkie szkodzą i czy wszystkie szkodzą tak samo?

Nie. Chciałbym pokazać, że istnieją dwa podziały, które można wykorzystać do tego, by określić, czy dany plastik jest bardziej, czy mniej przyjazny dla środowiska.

Co znaczy “ekologiczne”?

Nim jeszcze wyszczególnię te elementy, chciałbym zwrócić uwagę, że środowisko naturalne powtarza cykle. Im bardziej coś wpisuje się w te cykle, im bardziej je wzmacnia, tym jest dla tego, co nazywamy ekologią przyjaźniejsze. Jeśli natomiast powoduje odpływ energii czy materii z tych cykli, tym mniej jest to przyjazne.

Może, żeby lepiej zrozumieć o co mi chodzi przyjrzyjmy się razem cyklicznemu procesowi oddychania i fotosyntezy. Węgiel z dwutlenku węgla jest przetwarzany na cukry (w uproszczeniu), przy okazji produkowany jest tlen. Żeby proces zachodził poprawnie stężenie dwutlenku węgla musi być odpowiednie. Następnie, węgiel zostaje utleniony. I tak w koło. Ten proces znajduje się w chwiejnej równowadze, na którą wpływa wiele czynników, między innymi proporcja tlenu do węgla i do dwutlenku węgla.
Każde działanie, które zaburza ten proces, powodując przyrost jednego składnika i zaburzając proporcje dwóch pozostałych jest nieekologiczny. Oczywiście nieekologiczny w znaczeniu naszej obecnej ekologii, a nie jekiejkolwiek.

Ekologia ze zwiększoną zawartością dwutlenku węgla w atmosferze istniała już na Ziemi – na przykład w takiej ekologii żyły dinozaury. Jednak nie jest to ekologia ani nasza, ani bardzo wielu gatunków, z którymi dzielimy współczesną Ziemię.

Pierwszy podział: co pozostanie po użyciu produktu

Chyba najważniejszym dla nas elementem jest sposób, w jaki musimy zadbać o produkt, gdy już skończymy go używać. Oczywiście chodzi o to, w jakim czasie produkt stanie się ponownie elementem cykli ekologicznych.

Obecnie produkty długodegradujące mają czas nieużytecznego życia wynoszący od kilkudziesięciu do około tysiąca lat. Z kolei szybkodegradujące od kilkunastu dni do kilku lat. To znaczy, ze jeli nasza skakanka do ćwiczeń nie zostanie poddana recyklingowi, to stanie się po okresie użytkowania wynoszącym kilka – kilkanaście lat na wiele wieków stanie się bezużytecznym śmieciem.

Problemem jest jednak jeszcze to, że czas użytecznego życia produktów szybkodegradujących wynosi do dwóch lat, a wolno – do kilkunastu, kilkudziesięciu. Nie jest to ponadto zależny od konserwacji, jak na przykład rozkład drewna. Stara szafa może mieć kilkaset lat i nadal być zdatna do użycia. Jej rówieśniczka, o którą nikt nie dbał lat rozłożyła się już dawno, stając się pokarmem dla roślin, grzybów i owadów.

Czyli nie mamy takich tworzyw, które z jednej strony długo by żyły, a z drugiej szybko po skończonym okresie użyteczności rozkładały się i z powrotem stawały częścią ekosystemu. Z tego wynika, że nie jesteśmy w stanie zastąpić wszystkich długorozkładających się tworzyw tymi rozkładającymi się szybko. Jeszcze nie jesteśmy.

Drugi podział: skąd wziął się produkt

To jest dla nas o tyle istotne, że kończą się możliwości wytwarzania produktów z elementów nieodnawialych. Większość z rodzajów złóż już osiągnęła, lub osiągnie w najbliższym czasie maksimum wydobycia na Ziemi. Większość tworzyw sztucznych jest wytwarzana z ropy naftowej. Jednak jest to znikomy ułamek, w porównaniu do tego, co jest wykorzystywane jako paliwo.

Ponadto: jeśli skończą się surowce, to skończą się obecne źródła zanieczyszczeń. Problem produktów nieodnawialnych w pewien sposób nieuchronnie zmierza do samorozwiązania.

4 rodzaje produktów

Z tego podwójnego podziału pojawiają się nam 4 rodzaje tworzyw:

  • ze źródeł nieodnawialnych i wolno degradujący do naturalnych związków,
  • ze źródeł odnawialnych i wolno degradujący,
  • ze źródeł nieodnawialnych i szybko degradujący,
  • ze źródeł odnawialnych i szybko degradujący.

Według naszej etyki wybraliśmy dwa ostatnie rodzaje do promocji, gdyż według nas moglibyśmy z pozytywnym skutkiem używać ich w większej ilości, zmniejszając udział wolno-degradujących tworzyw. Wolno degradujące tworzywa przerzucają problem na nasze dzieci. O ile nie wydaje się by dało się z nich w najbliższym czasie całkowicie zrezygnować, o tyle można w wielu dziedzinach zastąpić je takimi, które są przeznaczone do kilkumiesięcznego użytkowania, co obecnie mogą nam zaoferować tworzywa szybko degradujące.

Dodatkowo – plastiki kompostowalne

Szczególnie istotnym dla nas elementem są takie plastiki i tworzywa, które bardzo szybko mogą stać się pożywieniem dla mikroorganizmów. Należą one do grupy pochodzącej ze źródeł odnawialnych i szybko biodegradowalnych, a dodatkowo przeznaczone są do procesu kompostowania. Wypełniają one nisze w zapotrzebowaniu na produkty, które byłyby rzeczywiście jednorazowe. Są to worki na bioodpady, wypełniacze przesyłek, i wszystkie takie elementy, które nie będą znajdowały się równocześnie w towarzystwie wilgoci lub wody i wysokiej temperatury. Także znaczna część opakowań niespożywczych spełnia te wymogi.

Konkluzja:

Dlatego właśnie Noweko skupia się na promocji dwóch rodzajów tworzyw, które powodują minimalny przyszły skutek dla środowiska: tworzyw biodegradujących z odnawialnych i nieodnawialnych źródeł.

Bo ekologiczny, to znaczy jak najmniej naruszający złożony system wzajemnych relacji i powiązań pomiędzy obecnie żyjącymi organizmami i środowiskiem, w którym żyją. Obecnymi, to znaczy z przestrzeni ostatnich kilku tysięcy lat, jeszcze nim zakłóciliśmy te relacje i powiązania. Mamy nadzieję, że rozwój technologii pozwoli nam uzyskać tworzywa hydrofobowe, rozkładające się kilka lat i o pochodzeniu odnawialnym – niestety obecnie bardzo wiele produktów używanych codziennie musi posiadać właśnie te właściwości, które potrafimy uzyskać jedynie dla plastików pochodzenia kopalnego.

Musimy dołożyć starań, by ten statek kosmiczny – Ziemia trwał nadal, ze wszystkimi pasażerami, bez zbytnich zakłóceń. Dlatego równowaga pomiędzy kulturą techniczną człowieka a jego wpleceniem w ekologię planety jest tak istotna i temu służyć ma nasza działalność.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.